روش‌های غلط و رایج سنتی برای مراقبت از بند ناف نوزادان

به گزارش مجله خبری نگار، دکتر علی‌رضا جشنی مطلق گفت: بند ناف یک ارتباط بین جنین و جفت در بارداری است که پس از تولد نوزاد، این ارتباط خونی باید قطع شده تا یک گردش مستقل خونی در نوزاد ایجاد شود. معمولا در بیمارستان به بند ناف کلمپی که می‌زنند برای این است که مطمئن باشیم بند ناف باز نمی‌شود یا خونریزی نمی‌کند. اما گاهی اوقات افرادی که در منزل زایمان می‌کنند، بند ناف نوزاد را با نخ یا وسایل غیر استریل دیگر گره می‌زنند که این بزرگترین تهدید و خطر برای نوزاد در ایجاد عفونت کزاز نوزادی است.

وی ادامه داد: در مواجهه با این اقدام غلط ما مجبور هستیم برای نوزاد تزریق ایمونوگلوبولین کزاز تجویز کنیم، چون بستن بندناف با وسایل غیر بهداشتی برای نوزاد در بدو تولد خطرناک است. از نظر پزشکی وقتی در بیمارستان کلمپ به بند ناف نوزادان زده می‌شود، دیگر نیاز به اقدام بیشتری مشابه آنچه که در گذشته مثل استفاده از بتادین و یا الکل انجام می‌شد، نداریم. تنها مراقبتی که باید انجام شود این است که بند ناف را باید خشک نگه دارند و تا جایی که ممکن است زیر پوشک نوزاد قرار نگیرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز اظهار کرد: برخی از والدین به تصور اینکه بند ناف لباس نوزاد را کثیف نکند، آن را زیر پوشک قرار می‌دهند، در حالی که این اقدام، برای بندناف و نوزاد ایجاد آلودگی خواهد کرد. به طور طبیعی بند ناف بین دو تا سه هفتگی کاملا خشک شده و می‌افتد؛ بنابراین نیازی ندارد که به آن چیزی زده شود.

وی درباره باور‌های غلط نگهداری بند ناف گفت: متاسفانه گاهی با استفاده از مواد مختلف مثل خمیر روی بند ناف را می‌بندند که این کار از نظر بهداشتی درست نیست. گاهی بند ناف در بدو تولد کمی حالت برجسته و یا بزرگ بودن دارد که در گذشته به دنبال نگرانی والدین و در اقدامی غلط، روی آن سکه می‌گذاشتند و خیلی محکم این قسمت را می‌بستند. در حالی که این روش‌ها باعث نمی‌شود اگر مقطع بندناف بزرگ یا برجسته است، بسته شده یا فرورفته شود.

این فوق تخصص نوزادان افزود: معمولا اگر مقطع بندناف نوزادان از یک سانتیمتر کوچکتر باشد تا حدود دوسالگی و اگر بزرگتر باشد تا چهار سالگی برای بسته شدن آن مهلت داده می‌شود. در واقع عضلات شکمی هستند که به بسته شدن ناف کمک می‌کند و گذاشتن اشیایی مثل سکه یا بستن محکم آن، کمکی به رفع فتق نافی که وجود دارد، نمی‌کند. اگر یکی از احشای شکمی وارد بند ناف شود که باعث شود بند ناف از حالت معمول بزرگ‌تر و برجسته‌تر باشد، طبیعتا در روز‌های اول تولد در مراجعه به مراکز پزشکی تشخیص مناسب برای آن صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: این فتق داخلی بند ناف که در موارد بسیار کمی دیده می‌شود گا‌ها نیاز به اقدام جراحی زودرس دارد، اما اگر فتق ناف به تنهایی باشد معمولا برای رفع خودبه‌خود آن، تا سن چهار سالگی صبر می‌کنیم. گاهی اوقات با قرمزی اطراف بندناف مواجه می‌شویم که اگر خفیف باشد، مسئله حادی نیست، اما اگر این قرمزی با التهاب همراه بوده و گسترش پیدا کند، این مورد یک خطر برای نوزاد است و باید به مراکز بهداشتی و پزشک متخصص مراجعه کرد.

دکتر جشنی مطلق خاطرنشان کرد: اگر با عفونت بند ناف مواجه باشیم نیاز به بستری و تزریق آنتی‌بیوتیک است. چون خطر عفونت و توسعه آن به سمت گردش خون وجود دارد. از این رو به هیچ وجه نباید از عفونت بند ناف به سادگی گذشت. مورد دیگری که در مورد بند ناف هست تکه‌ای در قاعده آن است که به آن گرانولوم نافی می‌گوییم. این زائده باعث ترشح مداوم و مزمنی می‌شود که به اصطلاح لباس نوزاد را کثیف می‌کند. بسیاری از والدین بعد از دو هفتگی که بند ناف می‌افتد و این زائده کوچک باقی می‌ماند خیلی نگران می‌شوند.

وی افزود: در حال حاضر برای کنترل این وضعیت، درمان‌های پیشرفته‌تر و قلم‌های خاصی برای سوزاندن و جلوگیری از ترشح مداوم آن وجود دارد، اما موضوع خطرناکی نیست و با یک اقدام ساده این زائده قابل ترمیم و بهبود است.